Ks. Bartłomiej Pieron: Mówiący milczeniem

Niedziela - Edycja kielecka 11/2003

Niezmiernie żywa w życiu Kościoła jest postać św. Józefa Oblubieńca. Choć jest jednym z najbardziej znanych świętych, tak naprawdę sam niewiele o sobie chce powiedzieć. W Ewangelii nie znajdziemy żadnego słowa, którego byłby autorem. Dla chrześcijan wszystkich czasów stanowi niedościgły wzór do naśladowania. Stąd często zwykło się go określać "mówiący milczeniem".

Mateusz bardzo krótko i jednoznacznie charakteryzuje Józefa, jako "człowieka sprawiedliwego", czyli takiego, którego charakteryzuje prawdomówność, uczciwość, mądrość, pracowitość. Św. Józef, jak zaświadcza ewangelista Mateusz, pochodził z rodu Dawida. Jego imię oznacza tyle co "Bóg przydał" (por. Rdz 30,22-24). Z zawodu był rzemieślnikiem. Jego spokojny żywot w Nazarecie przerwała sytuacja w jakiej nigdy nie spodziewał się zapewne znaleźć. Oto jego wybranka Maryja "wpierw nim zamieszkali razem, znalazła się brzemienną" (Mt 1,18). Józef po ludzku sądząc staje w obliczu dramatu, którego jako mężczyzna nie jest w stanie zaakceptować. Dopiero konkretne objawienie, ożywia w nim wiarę i pozwoli na wtargnięcie Boga do jego życia. On wierzy, że Bóg może dokonać rzeczy niemożliwych. Nie dziwi więc, że dla Jezusa i Jego Matki był całkowicie oddany począwszy od chwili narodzin Zbawiciela, ofiarowania Go w świątyni, ucieczki do Egiptu i powrotu do Nazaretu, a potem podczas poszukiwania w świątyni.

Postać św. Józefa bardzo żywo przedstawia literatura hagiograficzna. Jako pierwszy o nim pisał św. Hieronim (+420). W sposób szczególny kult Świętego szerzyła św. Teresa z Avili (+1582), świadcząc, że Bóg przez Jego orędownictwo wysłuchiwał wszelkich jej próśb. Jednocześnie św. Józef z czasem stał się patronem wielu zgromadzeń zakonnych, a papież Jan XXIII (+1963) jego imię włączył do Kanonu Mszy świętej (I modlitwa eucharystyczna).

Początki kultu Świętego datują się od IV w. Związane są z klasztorem św. Saby pod Jerozolimą. W 1847 r. Papież Pius IX (+1878) ustanowił święto Opieki św. Józefa nad Kościołem Chrystusa, a Pius X (+1914) podniósł je do rangi uroczystości. Św. Józef jest patronem wielu państw: Kanady, Czech, Austrii, Hiszpanii, Portugalii, a także wielu diecezji i miast.

W Polsce kult św. Józefa łączony jest z Krakowem, gdzie już na przełomie XI i XII w. 19 marca obchodzono jego święto. Na wiek XVII przypada początek istnienia największego sanktuarium Świętego w Polsce - w Kaliszu, które od roku 1969 stało się centrum kultu św. Józefa w Polsce.